प्रतिनिधी / प्रफुल कोटांगले
गडचिरोली: दसरा सणाच्या शुभ मुहूर्तावर गडचिरोली जिल्ह्यातील अहेरी तालुक्यातील गोडसेलगुडा येथे ‘कोयावंशी कोयतुर महाराजा राजा रावेन उत्सव’ मोठ्या भक्तिमय आणि पारंपरिक उत्साहाने पार पडला. हा उत्सव स्थानिक गोंड आणि कोयतुर संस्कृतीचे महत्त्व अधोरेखित करणारा ठरला असून, याला केवळ महाराष्ट्रातूनच नव्हे तर इतर राज्यांतूनही भाविकांनी मोठी उपस्थिती दर्शवली.
आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील मान्यवरांची उपस्थिती
या महोत्सवाच्या मंचावर अनेक महत्त्वपूर्ण व्यक्तींची उपस्थिती लक्षणीय होती, ज्यामुळे कार्यक्रमाला आंतरराष्ट्रीय आणि सामाजिक महत्त्व प्राप्त झाले. यामध्ये प्रामुख्याने, श्रीलंका येथील बौद्ध भिक्षु कोवाने पलीता तेरो यांची उपस्थिती विशेष आकर्षणाचे केंद्र ठरली. याशिवाय, महिला अध्यक्षा मंगलाताई उईके (कोया पुनेम गोंडवाना महासभा) यांनी महिलांच्या वतीने सक्षम नेतृत्व केले. कोवे महाराज आणि वनसिंग कोडापे तसेच डॉक्टर कोडापे यांचीही उपस्थिती मोलाची ठरली.
रावेन महाराजांचा गौरव आणि सांस्कृतिक वेगळेपण
विशेष म्हणजे, देशभरात दसरा हा दिवस रावणाचा वध म्हणून साजरा केला जात असताना, गोडसेलगुड्यातील कोयतुर समाजाने याच दिवशी ‘कोयावंशी कोयतुर महाराजा राजा रावेन’ यांचा गौरवशाली उत्सव साजरा केला. हा उत्सव कोयावंशी संस्कृतीमध्ये राजा रावण यांना एक न्यायी, ज्ञानी आणि शौर्यवान राजा म्हणून दिलेले महत्त्व ठळकपणे दर्शवतो.
राज्याबाहेरील भक्तांचा ओघ
तेलंगाना राज्य आणि आंध्रप्रदेश या शेजारील राज्यांतून तसेच गडचिरोली जिल्ह्याच्या आजूबाजूच्या भागातून अतिशय मोठ्या संख्येने भक्तभाविक या उत्सवात सहभागी झाले होते. या विशाल जनसमुदायामुळे उत्सवाला सामाजिक एकतेचे आणि सांस्कृतिक आदानप्रदानाचे स्वरूप प्राप्त झाले.
पारंपरिक विधी आणि वैचारिक मंथन
उत्सवादरम्यान पारंपरिक पूजा विधी, गोंडी संस्कृतीचे दर्शन घडवणारे सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि विचारमंथन सत्रांचे आयोजन करण्यात आले होते. या सत्रांमध्ये कोयतुर संस्कृतीचे जतन आणि संवर्धन यावर सखोल चर्चा करण्यात आली, ज्यामुळे हा केवळ धार्मिक नव्हे तर वैचारिक मेळावा देखील ठरला. गोडसेलगुडा येथील हा उत्सव गोंड आणि कोयतुर समाजाच्या अस्मितेचे प्रतीक म्हणून पुढील पिढ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरेल.
